افراد و نهادهایی که در زمینه برنامه هواپیماهای بدون سرنشین ایران (پهپاد) فعالیت میکنند، مشمول تحریم ایالات متحده آمریکا خواهند شد. این تحریم قرار است به دنبال تصویب قانون جدیدی در مجلس نمایندگان آمریکا برای طرح توقف پهپادهای ایران اجرا شود.
پس از آنکه اواخر سال گذشته میلادی، کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با صدور بیانیهای، طرح «متوقف کردن پهپادهای ایران» را به تصویب رساند، این طرح چند روز قبل در مجلس نمایندگان این کشور با همراهی نمایندگانی از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، به تصویب رسید.
این طرح شامل تحریم تامین، فروش یا انتقال قطعات هواپیماهای بدون سرنشین به ایران و یا خریداری آن از ایران میشود. این تحریم شامل انتقال فناوریهای پیشرفته مرتبط با برنامه پهپادی جمهوری اسلامی نیز میشود.
اورشلیم پست در گزارشی، این اقدام مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا را گامی مهم در راستای مقابله با افزایش تهدید پهپادهای ایران در منطقه خاورمیانه عنوان کرد. برمبنای این قانون، تلاش خواهد شد تا از دستیابی ایران و گروههای شبهنظامی وابسته به ایران، به هواپیماهای بدون سرنشین و قطعات مورد نیاز آن، جلوگیری به عمل آید.
این نخستین اقدام عملی در زمینه توجه به تولید و استفاده از پهپادهای ایران به شمار میآید. اقدامی که تد دویچ، نماینده کنگره آمریکا پس از تصویب آن گفت: «ایران بارها و بارها از پهپادهای خود برای تهدید ثبات جهان و علیه منافع ایالات متحده استفاده کرده و مجلس نمایندگان با این رفتار بیثبات کننده ایران مقابله کرد.»
پیش از این وزارت خزانهداری آمریکا نیز اعلام کرده بود که سپاه پاسداران، پهپادهای خود را در اختیار انصارالله یمن، حزبالله لبنان و شورشیان اتیوپی قرار داده است. همچنین استفاده ایران از هواپیماهای بدون سرنشین برای حمله به خطوط کشتیرانی بینالمللی در خلیجفارس، از دیگر مواردی بود که وزارت خزانهداری آمریکا به آن اشاره کرده بود.
در همین زمینه سال گذشته آمریکا چهار ایرانی از جمله فرمانده واحد پهپادی سازمان هوافضای سپاه پاسداران را تحریم کرد.
ایران تولید پهپاد را از سال ۱۳۶۳ و توسعه جدی برنامه پهپادی خود را پس از پایان جنگ با عراق آغاز کرده بود. در همین زمینه اورشلیم پست در گزارش خود با اشاره به سابقه ایران در استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در دهههای اخیر، عنوان میکند که جمهوری اسلامی با استفاده از پهپادهایی که آنها را ضبط کرده و همچنین با الگوبرداری از نقشه پهپادهای خارجی، طی ۲۰ سال اخیر اقدام به ساخت پهپادهای بزرگتر و پیشرفتهتر کرده است. کپی برداری از پهپاد آمریکایی Predator و سری سنتیل از جمله این اقدامها بوده است. در این مورد عنوان میشود که کپیهای ایران نسبت به نمونههای آمریکایی آن برد کمتری داشته و کندتر بودهاند، اما جمهوری اسلامی با ساخت همین پهپادها نشان داد باوجود تحریمها، در زمینه ساخت و تولید این نوع سلاح موفق بوده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اواخر سال گذشته سپاه پاسداران ایران همزمان با جریان مذاکرات احیای برجام، برای نخستینبار با انتشار ویدئویی، از یک پایگاه زیرزمینی پهپادی رونمایی کرد. همزمان امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران در مصاحبهای مدعی شد که پهپادهای جدید ایران به قدری برد دارند که میتوانند به هر هدفی برسند.
اورشلیم پست، سرمایهگذاری ایران در حوزه هواپیماهای بدون سرنشین در دهه گذشته را حاصل توافق ایران و تصمیم آمریکا برای خروج از این توافق خواند و نوشت: «در سال ۲۰۱۵، حکومت ایران بر این باور بود که از طریق لغو تحریمها، ممکن است به تجارت و سلاحها و فناوریهای پیشرفتهتر از خارج کشور دسترسی پیدا کند. سپاه پاسداران در یک مسابقه تسلیحاتی دست بالا را به دست آورد و مماشات با ایران پس از سال ۲۰۱۵، این کشور را قادر ساخت پهپادهای بیشتری به حوثیها در یمن و حزبالله منتقل کند. همچنین ایران پهپادهای بیشتری در سال ۲۰۱۷ به پایگاه هوایی سوریه و سپس در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به منطقه جولان منتقل کرد. در عراق شبهنظامیان شیعه طرفدار ایران پس از جنگ با داعش، فناوری جدید پهپاد را دریافت کردند.»
تاکنون مقامهای ارشد ایران نسبت به آخرین تصمیم اتخاذ شده در مورد تصویب تحریم برنامه هواپیماهای بدون سرنشین در مجلس نمایندگان آمریکا واکنش خاصی نشان ندادهاند. در این زمینه تنها برخی چهرهها همچون نمایندگان مجلس، این اقدام آمریکا را محکوم کردهاند. از جمله فدا حسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه برنامه موشکی و پهپادی جزو خطوط قرمز ایران به شمار میآید، به ایرنا گفت: « به نظر میرسد اقدام اخیر آمریکا در تحریم قدرت پهپادی ایران به خاطر موضوع اسرائیل و تحولات اوکراین است و از این طریق میخواهند با فرافکنی افکار عمومی را به سمت دیگری هدایت کنند.»
البته سال گذشته، زمانی که این موضوع به تصویب کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده رسید، رسول سناییراد، معاون سیاسی دفتر عقیدتی سیاسی فرمانده کل قوا، گفته بود: «آنچه آمریکاییها برای ایجاد مانع در روند پیشرفت صنعت پهپادهای تولید ایران دنبال میکنند، نمیتواند راه به جایی ببرد.»
او همچنین تاکید کرده بود که پهپادهای ایران تهدیدی برای دیگر کشورها نیستند.
این در حالی است که سپتامبر ۲۰۱۹، در حملهای که به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان سعودی صورت گرفت و حوثیها مسئولیت حمله آن را بر عهده گرفتند، از پهپادهای ایرانی استفاده شده بود.
اورشلیم پست با اشاره به دیگر حملههایی که طی سالهای اخیر در منطقه با حمایت پهپادهای ایرانی صورت گرفته، نوشت: «تهدید هواپیماهای بدون سرنشین ایران علیه نیروهای آمریکایی در عراق در سال ۲۰۲۱، استفاده از پهپاد علیه یک کشتی تجاری در جولای ۲۰۲۱، استفاده از پهپاد ایرانی توسط حزبالله در سال ۲۰۱۹ علیه اسرائیل، از جمله این اقدامها بودند. حزبالله از این پهپادها برای نفوذ به حریم هوایی اسرائیل استفاده میکند. تهدید فعالیتهای پهپادی ایران در منطقه به سرعت در حال افزایش است.»